De cursisten zitten in tweetallen tegenover elkaar. De opdracht voor de één is om met volle aandacht, zonder te reageren, te luisteren naar het verhaal van de ander. In een volgende ronde moet de luisteraar juist zichtbaar de aandacht verliezen en ongeïnteresseerd erbij zitten terwijl de spreker diens verhaal moet voortzetten. Dat laatste wekt vaak veel hilariteit, ongemak maar soms ook verdriet: de sprekers in de oefening gaan zich opeens realiseren dat er zo vaak niet naar hen geluisterd wordt, dat een ander meer aandacht heeft voor zijn I-phone of voor zijn eigen verhaal. Ook de eerste ronde maakt echter vaak veel los. Veel deelnemers worstelen enorm met die uitnodiging om alleen maar stil te luisteren. Hóe moet je dan luisteren zonder te reageren? Mag je echt niet doorvragen, zeggen ‘ja, dat heb ik ook altijd’ of ‘jee, wat rot voor je’?
Nou, dat mag wel, maar het hoeft nu eens niet. En kijk dan eens wat er gebeurt in het gesprek. Het is een mooie oefening uit de mindfulnesscursus, vind ik, die veel duidelijk maakt. Mensen merken in deze ongebruikelijke dialoog hoe moeilijk het is om niet gehoord te worden, maar ook hoe lastig het is om met echte aandacht te luisteren. Zoals een mannelijke deelnemer laatst uitriep: ‘Nu begrijp ik waarover mijn vrouw altijd klaagt!’ Wat weer leidde tot de nodige hilariteit…
Een keer mocht ik ervaren hoe mijn hartsvriendin alleen maar stil luisterde, heel lang, zonder een enkele vraag of reactie van haar kant, naar mijn verhaal, mijn verdriet en geworstel. Het was een bijna spirituele ervaring: het probleem leek na ons gesprek – of eerder: mijn monoloog – vrijwel verdwenen. Kilo’s lichter en vervuld van dankbaarheid vervolgde ik daarna mijn weg.
Carl Jung wist dit allemaal allang; wist dit al ver voor de komst van mindfulness, toen hij schreef: ‘Het is verbazend hoe problemen die onoplosbaar lijken, oplosbaar worden wanneer iemand echt luistert.’
Komentarji