Achter de waterval

Geen mindfulnesscursus zal ervoor kunnen zorgen dat de beproevingen verdwijnen uit ons leven. Files, lastige collega’s, pijn, stress, tegenvallers, slecht weer, burengerucht, moeilijke schoonmoeders, huilbaby’s, dreigend ontslag of je favoriete jam is uitverkocht…. Groter en kleiner leed zal ons altijd blijven vergezellen, nu eens wat meer en dan weer eens wat minder, en de ene persoon wat meer dan de andere. Met mindfulness kun je wél je reactie op al die grotere en kleinere ellende observeren, en een beetje bijsturen. Je innerlijke houding kan wel veranderen – dáár zit ‘m de (niet geringe) winst. Maar die waterval blijft. Ik gebruik dit beeld vaak in de cursus omdat het zo mooi illustreert hoe iets – noem het tegenslag, of ‘lijden’ – altijd in ons leven aanwezig zal blijven. Neem herrie in de trein: bellende mensen, pratende mensen, smakkende mensen, omroepberichten, de I-pod van degene naast je. Als een waterval blijft de herrie zich over ons uitstorten, en komen we dan eindelijk thuis, dan begint de buurman te boren. Wat we in zo’n geval kunnen doen, is deze ruis observeren als een waterval die weliswaar door raast, maar waarbij wij bewust kunnen beslissen om een stapje terug te doen. Om áchter de waterval te gaan staan. Beproevingen als herrie, stapels werk op ons bureau, of chronische rugpijn verdwijnen daarmee niet, maar wij laten ons er niet door meesleuren, niet door overspoelen. Wij zetten een stapje achteruit. Niet om ons helemaal af te zonderen, want we doen nog wel mee: we voelen de druppels en horen de waterval nog steeds, maar we observeren dit moeilijke moment eerst even, en beslissen dan hoe we het beste voor onszelf kunnen zorgen. Door even naar buiten te wandelen, weg van die stapels op het bureau; door onze ademhaling te volgen; een kop thee te nemen; een vriendin te bellen of onze gespannen schouders los te maken. Een cursiste vertelde laatst hoe ze de beproeving moest doorstaan om met haar moeder een beloofd dagje Bijenkorf te doen. Het was tijdens de Drie Dwaze Dagen, of de Maffe Marathon, of hoe heet dat gedoe waarbij het ‘shop-till-you-drop’-credo geldt. Ze kwam, ze zag en ze schrok: één grote graaiende mensenmassa. Oh, dit is gewoon de waterval, bedacht ze toen, en ze vertelde hoe ze letterlijk een stapje achteruit zette, het allemaal een beetje bekeek en aandachtig haar ademhaling volgde. Niemand die last van haar had, maar zij had dat ook van niemand. Haar moeder amuseerde zich prima en zijzelf bleef rustig en redelijk onaangedaan onder het geduw en gedrang, dat haar vroeger zo kon aanvliegen. Dit is het mooiste voorbeeld van een moderne waterval dat ik ooit hoorde. En een mooi, inspirerend voorbeeld om zelfs in die letterlijk kolkende massa rustig te kunnen beslissen níet kopje onder te gaan.