In de cursus Zelfcompassie buig ik me deze weken weer met elf gemotiveerde deelnemers over het thema zelfkritiek. En oh, wat is dat toch veelvoorkomend. En pijnlijk. En ondermijnend. De voorbeelden van mijn stuk voor stuk leuke, vriendelijke cursisten over hoe zij tegen zichzelf praten, zijn droevig: hoe ze niet deugen, niet mooi, slim, succesvol, gezond, slank, geduldig genoeg zijn…..
Zelfcompassie biedt gelukkig tal van tools om hier minder last van te krijgen. Dat begint ermee dat we onze innerlijke criticus beter gaan leren kennen. En dát begint weer met begrijpen hoe die kritische stem eigenlijk is ontstaan. De Innerlijke Criticus is al sinds onze vroege jeugd als een soort radiozender in de lucht, en doet voortdurend verslag van alles wat er mis is met ons. In hun mooie boek De innerlijke criticus ontmaskerd noemen Hal en Sidra Stone deze zender treffend 'Radio Gekkenwerk'. Aangezien hij al tientallen jaren uitzendt valt hij ons vaak niet meer op, het lijkt net achtergrondmuziek.
De eerste belangrijke stap is dat we ons bewuster gaan worden van deze stoorzender, en we die vervelende praatjes op Radio Gekkenwerk gaan opmerken. Bij deze stap (die erg confronterend kan zijn) hoor je mensen vaak zeggen: ‘Ik heb die stem al mijn hele leven gehoord - ik dacht dat ík dat was!’
Nee. Jij bent niet je Innerlijke Criticus. Dit is slechts een stem in jou, en die hoeft niet de rest van je leven te bepalen. Waaróm heeft die vervelende bemoeial zich dan ontwikkeld? Geloof het of niet: om je te helpen. De interne criticus wil eigenlijk dat het goed met je gaat. Dat je een goede baan hebt, genoeg geld verdient, er verzorgd uitziet. Hij wil dat je liefde krijgt, succesvol bent, geaccepteerd wordt. Hij is in je jonge jaren ontstaan om je te helpen aan te passen, en om te voldoen aan de eisen die je ouders en je sociale omgeving aan jou stelden.
Het probleem is dat deze bemoeial niet van ophouden weet. Hij weet niet wanneer het goed genoeg is (allang, waarschijnlijk!) en heeft de neiging door te groeien tot hij onbeheersbaar wordt en jou niet langer helpt maar ondermijnt. Want tevreden is hij nooit. Hoe goed je ook naar hem luistert en probeert te voldoen aan alles wat hij wenst, hij dramt maar door en wordt alleen maar sterker. Hij is als een draak waar almaar nieuwe koppen aan groeien zolang je niet met hem afrekent. Compleet doorgeslagen type.
’T wordt inderdaad gekkenwerk, als we hem niet intomen.
De oplossing is, schrijven Hal en Sidra Stone, om ‘het spelletje niet meer mee te spelen’. Die stem niet meer serieus te nemen, zou ik zelf zeggen. Hoe doe jij dat? Reageer op dit blog! Of heb je geen idee hoe je dat kunt doen en zit je te springen om tips? Reageer dan ook! Want het kan. Echt. Deze draak is te temmen, je kunt met hem afrekenen, je kunt hem verslaan.
Wát een bevrijding.
Comments