'Geduld is het tegengif voor woede', schrijft de beroemde Amerikaanse meditatieleraar Pema Chödrön. Ze bedoelt nadrukkelijk niet dat we de moeilijke, trage of lastige dingen dan allemaal maar moeten verdragen, nooit meer boos mogen worden of alles over onze kant moeten laten gaan. Maar het gaat er bij geduld om, schrijft ze treffend, niet meteen te reageren, eerst eens goed kijken en onszelf openstellen voor wat we zien. Dán kunnen we vervolgens kiezen hoe we gaan reageren. 'Met geduld scheppen we ruimte om onze gebruikelijke reactie niet te platen plaatsvinden', aldus Chödrön.
Dit is een belangrijk thema in de mindfulnesstraining. We staan daarin veel stil bij geduld en - belangrijker misschien - we óefenen het ook. Want geduld is niet alleen iets wat we in meer of mindere mate hebben meegekregen bij onze geboorte, we kunnen het ook ontwikkelen, onszelf erin trainen, er 'beter' in worden. Meditatie en andere mindfulnessoefeningen zijn waardevolle instrumenten daarvoor. Cursisten merken vaak dat ze minder snel in hun automatische reacties schieten en wat bedachtzamer gaan reageren.
Bij mijn eerste, langere retraite worstelde ik zelf enorm met het thema geduld. Mijn kinderen waren nog jong en nogal eh... 'temperamentvol'. Bij de boze buien en uitbarstingen van die twee mannetjes lukte het me vaak niet om mijn geduld te bewaren. Ik biechtte dit op aan de meditatieleraar, hij keek me begripvol aan en zei toen: 'Geduld is liefde.' Die kwam goed binnen - ik kan dit zinnetje nog steeds horen en voelen. Het hielp me enorm om het belang hiervan in te zien en mezelf toe te leggen op het mediteren, op het oefenen in mindfulness en dus ook in geduld.
Geduld is ook loslaten, bedenk ik me nu. Je laat je eigen programma, je eigen agenda los en je kijkt wat er in dit moment nodig is voor een heilzame reactie. Wat daarbij helpt is even wachten. En meebewegen met wat zich voordoet. Natuurlijk kan dat niet altijd, soms moet er gewoon een trein gehaald worden of begint de les over tien minuten, maar heel vaak kan het wel. Heel vaak is het vooral onze eigen geest, ons eigen vasthouden aan een plan of programma wat ons ongeduldig gemaakt. En geïrriteerd. En minder liefdevol dan we eigenlijk willen. Dat zijn allemaal mooie momenten waarin we wat kunnen loslaten, en in één moeite door kunnen oefenen in geduld.
