De belangstelling voor mindfulness groeit nog altijd – en terecht. Er wordt ook veel wetenschappelijk onderzoek naar gedaan – en terecht. Daaruit komen soms duidelijke, soms minder duidelijke effecten. Zo was vorige week weer uitgebreid in het nieuws dat mindfulness bij depressie even sterk werkt als antidepressiva. Niet sterker, maar wel net zo sterk! Een enorm belangrijke bevinding want er is nu dus een goed alternatief voor het slikken van medicijnen.
Slik je pillen of ga je chillen? Zo ludiek wordt bij de universiteit van Amsterdam voor jongeren mindfulness aanbevolen wanneer ze problemen hebben, bijvoorbeeld ADHD – want dan is mindfulness (‘chillen’) ook een goed alternatief voor pillen.
Mindfulness is moeilijk te onderzoeken, maar dit geldt voor zoveel vormen van psychologische hulp, coaching of begeleiding. Geluk, of wijsheid, is overigens ook niet makkelijk te onderzoeken….. Daar is nu regelmatig kritiek op; zo publiceerde De Volkskrant laatst een groot stuk waarin de ‘evidence’, dus het wetenschappelijk bewijs voor de effecten van mindfulness, scherp werd bekritiseerd.
Het grappige is dat het mij, nota bene ex-wetenschapsjournalist, eigenlijk weinig uitmaakt. Mindfulness is wel degelijk in toenemende mate ‘evidence based’ maar bovenal zijn er die vele getuigenissen en ervaringen. Die ik uit de eerste hand hoor, van mijn eigen cursisten die er vaak zo veel aan hebben. En die ik uit de tweede hand verneem, zoals laatst op het geweldige mindfulnesscongres in Amsterdam dat ik mocht voorzitten. Jon Kabat-Zinn himself kwam er twee dagen spreken en de hele zaal inspireren. Maar bovenal waren er de vele ouders, kinderen en leerkrachten die ik op het podium mocht interviewen. Het publiek, en stiekem ook ikzelf, was regelmatig tot tranen toe geroerd. Door de vader die vertelde hoe door zijn mindfulnesstraining de sfeer in zijn hele gezin was verbeterd, en hoe hij ook op zijn werk beter functioneerde en minder conflicten had. De autistische jongen van 17 die vertelde dat hij geen grote ruzies meer had met zijn ouders en daardoor thuis kon blijven wonen. Het meisje van vijf (!) dat op het podium demonstreerde hoe prachtig ze kon ‘stilzitten als een kikker’. De twaalfjarige jongen met ADHD die de microfoon bijna uit mijn handen trok, zo gretig wilde hij vertellen dat hij zich beter kon concentreren en nu wél zijn huiswerk maakte.
Soms denk ik dat we in deze tijd wat al te veel waarde zijn gaan hechten aan het meten, kwantificeren en onderzoeken. Soms denk ik dat we ook moeten oppassen voor het ‘evidence beest’. Laten we vooral doorgaan met goed en kritisch kijken naar de effecten van mindfulness, maar zonder ons te laten vermorzelen door de weinig subtiele klauwen van het evidence beest.
